Tổn Thương gan do thuốc là khái niệm chung chỉ những ảnh hưởng đến gan bởi thuốc tân dược, thực phẩm chức năng, thuốc có nguồn gốc từ thực vật. Ảnh hưởng đến gan được xác định thông qua các xét nghiệm đánh giá chức năng gan hoặc dấu hiệu lâm sàng suy giảm chức năng gan. Tỷ lệ tổn thương gan do thuốc khoảng 10-15/ 10000-100000 người dùng thuốc hàng năm ở Mỹ. Bên cạnh đó, thuốc là nguyên nhân gây ra hơn 50% trường hợp suy gan cấp.
1. Thuốc nào gây tổn thương gan?
Thuốc gây tổn thương gan thông qua nhiều cơ chế khác nhau. Thuốc có thể làm suy giảm trực tiếp hoặc tạo ra các chất chuyển hóa làm thay đổi cấu trúc và chức năng tế bào gan. Thuốc cũng có thể khởi phát quá trình đáp ứng quá mẫn một cách hệ thống, từ đó phá hủy tế bào gan. Một số yếu tố liên quan đến thuốc có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan như liều hàng ngày cao, đặc tính chuyển hóa mạnh qua gan, tương tác thuốc.
Hơn 60% các ca tổn Thương gan do thuốc liên quan đến acetaminophen, kháng sinh và thuốc chống co giật/ động kinh. Tổn thương gan trực tiếp có thể khởi phát sau vài giờ đến vài ngày uống thuốc, thường dự đoán được và liên quan đến liều thuốc. Men gan tăng nhanh, thậm chí chưa có dấu hiệu vàng da. Nếu xác định được thuốc nghi ngờ và dừng kịp thời, men gan đa phần sẽ hồi phục bình thường. Một số thuốc gây tổn thương gan theo cách này như paracetamol, amiodaron, aspirin, niacin…
Tổn thương gan bất thường (idiosyncratic) thường không dự đoán được, có thể khởi phát chậm vài tháng đến hàng năm.
Làm thế nào để hạn chế tổn thương gan do thuốc?
Để giảm thiểu nguy cơ tổn thương gan do thuốc cần giáo dục người bệnh sử dụng an toàn những thuốc có thể gây độc với gan (đặc biệt là paracetamol), lưu ý về liều dùng và những tương tác thuốc có thể xảy ra, bao gồm cả tương tác khi uống rượu. Không tự ý tăng liều thuốc hoặc sử dụng thêm thuốc không có tư vấn của bác sĩ, dược sĩ.
Ngoài ra tạo cho mình một chế độ ăn cũng như đồng hồ sinh học hợp lý. Không thức đêm quá 12 tiếng, hạn chế các thực phẩm không tốt cho gan như: bia, rượu, cà phê, đồ ăn nhanh nhiều dầu mỡ, nên tập thể dục, nếu không có nhiều thời gian có thể tập các bài tập nhẹ tránh mất sức. Và có thể sử dụng Bavega như một loại nước uống hàng ngày để bảo vệ gan của bạn.